Jerozolima |
|---|
Jerozolima (hebr. ירושלים trl. Yerushalayim, trb. Jeruszalajim; arab. القدس trl. Al-Quds, trb. Al-Kuds oraz اورشليم trl. Ūrshalīm, trb. Urszalim) – miasto w Izraelu (Judea) o nieuregulowanym statusie prawno-międzynarodowym.
Liczba mieszkańców: 731,7 tys. (2006).
W dniu 30 czerwca 1980 roku izraelski parlament Kneset uchwalił ustawę Podstawowe Prawo Jerozolimskie, która stwierdza, że zjednoczona Jerozolima jest stolicą Izraela, co oznacza, że jest ona siedzibą Prezydenta, Parlamentu, Rządu i Sądu Najwyższego państwa oraz, że święte miejsca wszystkich religii są tu nietykalne, a Izrael zobowiązuje się zapewnić swobodny dostęp do nich, oraz że rząd Izraela będzie usilnie dążył do rozwoju i dobrobytu Jerozolimy i jej mieszkańców. Obecność w Jerozolimie tych wszystkich państwowych urzędów, nadaje miastu rolę jedynej i wiecznej stolicy Izraela. Społeczność międzynarodowa nie uznaje jednak tej stolicy. Ambasady większości państw mieszczą się w Tel Awiwie.
Miasto o bardzo długiej historii - jego początki sięgają III tysiąclecia p.n.e.. Najprawdopodobniej w ostatnich latach XI wieku p.n.e. (ok. roku 1003 p.n.e.) zamieszkane przez Jebuzytów miasto zostało podbite przez Dawida - króla Izraela. Król Dawid przeniósł stolicę państwa Izrael z Hebronu do Jerozolimy. Jego syn, król Salomon zbudował tam świątynię w X wieku p.n.e. (tzw. Pierwsza Świątynia). Miasto stało się centrum religijnym, kulturowym, politycznym, gospodarczym i militarnym państwa Izrael.
W VI wieku p.n.e. Jerozolimę zdobyli za Nabuchodonozora II Babilończycy i zburzyli miasto wraz z świątynią Izraelitów w roku 586 p.n.e.. W następnych latach Żydzi odbudowali miasto, które w (164 p.n.e.) stało się stolicą żydowskiego państwa Machabeuszy.
Rozbudowę, przede wszystkim świątyni, miasto zawdzięczało pod koniec I wieku p.n.e. królowi Herodowi Wielkiemu. To podczas panowania jednego z jego synów Heroda Antypasa, gdy rzymskim prefektem Judei był Poncjusz Piłat, w Jerozolimie uwięziono w czasie żydowskiego święta Paschy Jezusa z Nazaretu, którego następnie ukrzyżowano. Miejsce ukrzyżowania i pusty grób Chrystusa do dzisiaj czczone są przez chrześcijan na terenie Starego Miasta.
W maju 66 roku XII legion rzymski dowodzony przez Wespazjana przystąpił do tłumienia powstania żydowskiego w Judei, czego najważniejszym momentem było oblężenie Jerozolimy w 70 roku. Miasto padło 11 września 70 roku. Całe miasto zostało zamienione w ruinę.
W 132 roku rzymski cesarz Hadrian postanowił odbudować Jerozolimę jako miasto hellenistyczne ze świątynią Jowisza i nazwą Colonia Aelia Capitolina. Po podziale cesarstwa rzymskiego (395 r.) miasto znalazło się w Bizancjum.
W latach 637 Jerozolima została zdobyta przez będących od niedawna muzułmanami Arabów. Rok 750 to początek rządów Abbasydów w Jerozolimie. W roku 1072 miasto zdobyli Turcy seldżuccy.
W 1095 roku papież Urban II wezwał do krucjaty, mającej na celu wyzwolenie Ziemi Świętej. Armia krzyżowców zdobyła miasto w 1099 roku i uczyniła je stolicą Królestwa Jerozolimy. W 1187 roku, Saladyn, kurdyjski sułtan Egiptu i Syrii, pokonał krzyżowców i zdobył Jerozolimę. Miasto zostało ponownie zdobyte przez krzyżowców w 1229 roku, i ostatecznie utracone w 1244 roku.
Rok 1260 to początek panowania egipskich Mameluków w Jerozolimie. W 1517 roku Jerozolimę zdobyli Turcy. Panowanie osmańskie zakończyło się w grudniu 1917 roku. Na mocy międzynarodowych porozumień powojennych, Palestyna weszła w skład brytyjskiego mandatu na Bliskim Wschodzie.
W 1947 roku, w ONZ-owskich planach utworzenia państwa żydowskiego w Palestynie, zlecono ustanowienie w i wokół Jerozolimy strefy pod międzynarodową kontrolą. Po powstaniu 15 maja 1948 Izraela, sąsiednie kraje arabskie rozpoczęły wojnę, motywując ją m.in. obroną Palestyńczyków przed czystkami etnicznymi. Wojska jordańskie zajęły wówczas wschodnią część miasta.
W 1967 roku wchodnią część Jerozolimy zajęły wojska izraelskie.
Jerozolima posiada własny port lotniczy Atarot. Jednak z obawy przed akcjami bojowników z pobliskiego palestyńskiego miasta Ramallah, lotnisko pozostaje zamknięte. Około 40 km na południe od Jerozolimy znajduje się międzynarodowy port lotniczy imienia Ben-Guriona. Miasto jest połączone z lotniskiem nowoczesną autostradą.
Ciekawe miejsca:
- Bazylika Grobu Świętego
- Cytadela Dawida
- Getsemani
- Góra Oliwna
- Kopuła na Skale
- Meczet Al-Aksa
- Ściana płaczu
- Wzgórze Świątynne
- Via Dolorosa
|
| ^ do góry |
|
|
 Opinie internautów
|
|---|
|
Ilość opinii: 0
|
|
Jerozolima - Izrael
